Мектепке дейінгі ұйымдар, жалпы білім беретін мектептер, колледждер және жоғары оқу орындары педагогтеріне арналған «Білім берудегі менеджмент» қысқа мерзімді біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама, тыңдаушылар) онлайн-форматта тыңдаушылардың біліктілігін арттыру курстарының білім беру процесін реттейді.

Бұл бағдарлама тыңдаушыларды педагогтерге білім беру процесін басқарудың заманауи әдістерін игеруге, еңбек нарығында бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, қазіргі білім беру жүйесінің алдында тұрған міндеттерді тиімді шешуге мүмкіндік беретін басқарушылық дағдыларды қалыптастыру мен дамытудың өзектілігімен таныстыруға бағытталған,  сондай-ақ тыңдаушылардың білім берудегі менеджменттің мақсатын, міндеттерін, мазмұны мен технологиясын түсінуіне бағытталған.

Бағдарламаның тақырыптың мазмұнына сәйкес тыңдаушыларды курстық оқыту ұзақтығы 80 академиялық сағатты құрайды.

Қазіргі әлемде білім айтарлықтай өзгерістерге ұшырайды. Бұл келесілерге байланысты:

1)              жаңа технологиялардың енгізілуі, яғни онлайн-платформаларды, электрондық оқулықтарды, оқытудың интерактивті әдістерін пайдалану. Бұл, біріншіден, оқу процесін басқаруды жақсартуға ықпал етеді. Мәселен, білім беру платформалары мен оқытуды басқару жүйелерін (LMS) пайдалану білім алушыларды тіркеу, тапсырмаларды бөлу, үлгерімді бақылау және онлайн тестілеулерді өткізу сияқты тапсырмаларды автоматтандыруға мүмкіндік береді, бұл уақыт пен ресурстарды жекелеп оқыту және тәлімгерлік  сияқты маңызды тапсырмалар үшін босатады, ал бұлтты технологияларды қолдану білім беру материалдары мен құралдарына әлемнің кез келген нүктесінен қол жеткізуді қамтамасыз етеді, бұл өз кезегінде оқытуды икемді және қолжетімді етеді.

Алайда, тәжірибе мен бақылап-байқаулар көрсеткендей, қазақстандық педагогтар бұл туралы біле отырып, оларды қолдану үшін жеткілікті дағдыларға ие емес. Сонымен қатар, тұжырымдамада атап өтілгендей, оқыту процесінің сапасын арттыру және білім алушыларда да, педагогтерде де бар проблемаларды зерделеу мақсатында оқыту процесін жақсартуға, педагогтің кәсіби өсуі мен дамуына, сондай-ақ білім алушылардың білім сапасын арттыруға бағытталған сабақтарды бақылауды, зерттеуді және талдауды қамтитын мектепішілік бақылау күшейтіледі [9];

2)      білімге қойылатын талаптардың өзгеруі, білім беру мазмұнын жаңарту және жаңғырту, жаңа МЖМБС және үлгілік оқу бағдарламаларына көшу, оқу нәтижелеріне қойылатын талаптарды арттыру, педагогтардың алдына білім алушылардың білім жетістіктерін бағалау, сынып ұжымын басқару, soft skills (коммуникация, командалық жұмыс, сыни ойлау) игеру бойынша жаңа міндеттер қояды, себебі «басқару білім беру сапасы білім берудің барлық деңгейлерінде басқарушылық шешімдер қабылдау жолымен жүзеге асырылады», ал Қазақстанда білім беру саласында көшбасшыларды тағайындалғанға дейін даярлау тәжірибесі жоқ. Қазақстан директорларының тек 13%-ы ғана қызметке кіріскенге дейін мектепті басқаруда оқығанын, ал ЭЫДҰ көрсеткіші 31%-ға жетті. Басқарушы персоналды көшбасшылық және менеджмент дағдыларына даярлау «нақты алғанда», басшылық лауазымға тағайындалғаннан кейін жүргізіледі [9]. Зерттеулер мен сауалнамаларға сәйкес, педагогтер тиімді жұмыс істеу үшін менеджмент құзыреттілігінің жетіспейтіндігін атап өтеді, өйткені қолданыстағы бағдарламалардың көпшілігінде бірқатар маңызды кемшіліктер бар, яғни олар практикалық дағдыларға емес, менеджменттің теориялық аспектілеріне назар аударады, мектепке дейінгі ұйымдардағы, жалпы білім беретін мектептердегі, колледждер мен университеттердегі педагогтердің жұмыс ерекшеліктерін ескермейді және дәрістер мен семинарлар сияқты ескірген оқыту әдістерін қолданады. Сондықтан педагогтердің көпшілігі практикалық міндеттерді орындауға нашар дайындалған, басқарушылық және көшбасшылық қасиеттерді дамыту үшін жеткілікті білімі, дағдылары мен құзыреттері жоқ.

3)      жоғары білім деңгейінде «ЖЖОКБҰ-ның адами ресурстар мен таланттарды басқару жөніндегі институционалдық саясатын құру маңызды. ЖЖОКБҰ-да кадрлық резерв және топ-менеджментті даярлау жүйесі құрылады. ЖЖОКБҰ басқару саласында жас талантты мамандар мен менеджерлер үшін кең мансаптық перспективалар құрылады. ЖЖОКБҰ халықаралық стандарттарға, штаттық кестенің жаңа моделіне, ПОҚ біліктілігін арттыруға сәйкес лауазымдардың жаңа жүйесіне көшу жөніндегі жұмысты жалғастырады»[8]. Бұл ұсынылған бағдарламаның өзектілігі мен қажеттілігін тағы бір рет растайды.

4)      бәсекелестіктің өсуі, яғни көптеген жаңа білім беру ұйымдарының, онлайн курстардың, оқыту бағдарламаларының пайда болуы, білім алушылар үшін бәсекелестіктің артуы (ваучерлік жүйе) педагогтерден білім беру процесін тиімді басқара білуді, білім беру сапасын арттыруды талап етеді. ЭЫДҰ-ның TALIS зерттеуі педагогтарды қолдаудың қабылданып жатқан шараларына қарамастан, педагогикалық білім ерекше назар аударуды және біліктілікті арттыру жүйесімен одан әрі дамытуды талап ететінін көрсетті [10].

Осылайша, Бағдарлама өзекті болып табылады, өйткені ол білім беру сапасына қойылатын заманауи талаптарға жауап береді және мұғалімдерге білім берудегі менеджментті қалыптастыру және дамыту саласындағы біліктілігін арттыруға мүмкіндік береді.

Бағдарламаның мақсаты: тыңдаушылардың білім берудегі басқару қызметін тиімді ұйымдастыру біліктері мен дағдыларын қалыптастыру.

Бағдарламаның міндеттері:

1) тыңдаушыларды білім берудегі менеджмент негіздерімен таныстыру;

2) тыңдаушыларда білім беру процесін жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау және бағалау дағдыларын дамыту;

3) тыңдаушыларда көшбасшылық қасиеттерді, өзіне деген сенімділікті қалыптастыру және мансаптық мүмкіндіктерді кеңейту;

4) басқару шешімдерін қабылдау қабілетін қалыптастыру.

Күтілетін нәтижелері:

1) тыңдаушылар білім берудегі менеджмент теориясы мен практикасының негіздерін меңгереді;

2) білім беру процесін жоспарлай, ұйымдастыра, бақылай және бағалай алады;

3) басқару және көшбасшылық дағдыларын, өзіне деген сенімділікті қалыптастырады және мансаптық мүмкіндіктерді кеңейтеді;

4) басқарушылық шешімдер қабылдау қабілетін қалыптастырады.

Бағдарламаның келесідей жоғары практикалық мәні бар:

1. Педагогтердің:

- білім беру процесін тиімді басқаруға (яғни педагог мақсат қоя біледі, қызметті жоспарлай алады, өкілеттіктерді бере алады, нәтижелерді бағалай алады);

 - білім беру сапасын арттыруға (яғни педагогтер оқытудың заманауи әдістерін қолдана алады, әр білім алушының дамуына жағдай жасай алады);

- білім беру жүйесін дамытуға (яғни педагогтар инновациялық білім беру бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға қатыса алады) қажетті білімдер мен дағдыларды алуына мімкіндік береді.

2.  Бағдарлама:

- педагогтер тап болатын практикалық міндеттерге (яғни бағдарлама нақты жағдайларды талдауды, проблемалық сұрақтарды шешуді, жобаларды әзірлеуді қамтиды);

- әртүрлі білім беру ұйымдарындағы педагогтердің жұмыс ерекшеліктеріне (яғни бағдарлама мектепке дейінгі ұйымдардағы, жалпы білім беретін мектептердегі, колледждер мен университеттердегі педагогтердің жұмыс ерекшеліктерін ескереді) бағытталған.

3. Бағдарлама:

- оқытудың заманауи әдістерін (тренингтер, кейстер, іскерлік ойындар, жобалық іс-әрекеттер);

- интерактивті оқыту формаларын (пікірталастар, шағын топтардағы жұмыс, шеберлік сыныптары) қолданады.

4. Өзінің еңбек нарығындағы бәсекеге қабілеттігін арттыруға мүмкін береді.

5. Бағдарламаны жүзеге асыру:  

- білім беру сапасын арттыруға ықпал етеді, себебі менеджмент дағдыларын меңгерген педагогтер білім беру процесін мейлінше тиімді басқара алады;

- білім беру жүйесін дамытуға ықпал етеді, себебі педагогтердің менеджмент саласындағы біліктілігін арттыру педагог мамандығының беделін арттыруға, білім беру қызметтері нарығында бәсекеге қабілеттілікті арттыруға, инновацияларды еркін қабылдауға ықпал етеді.

Бағдарлама бойынша оқудан өткен педагогтер өз жұмысында менеджмент саласында алған практикалық дағдыларын дереу қолдана алады.

Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны

Құрылымы бойынша Бағдарлама сабақ тақырыбы бойынша шолу дәрістерінен, бейне сабақтан, презентациялық теориялық материалдан және оқу мақсаттарының жетістіктерін бақылау мақсатында бекітуге арналған практикалық тапсырмалардан тұратын 4 модульден тұрады. Әр модульдің соңында белгілі бір тақырып бойынша вебинар жоспарланған

Толығырақ https://cloud.mail.ru/public/J3TT/7QXyfVuQ4