Жалпы білім беру мектебінде инклюзивті білім беру ортасында ерекше білім беруді қажет ететін балаларды психологиялық сүйемелдеу" педагогтардың біліктілігін арттырудың қысқа мерзімді курстарының білім беру бағдарламасы

1.    "Жалпы білім беру мектебінде инклюзивті білім беру ортасында ерекше білім беруді

 қажет ететін балаларды психологиялық сүйемелдеу" педагогтардың біліктілігін арттырудың қысқа мерзімді курстарының білім беру бағдарламасы, бұдан әрі-Бағдарлама) білім беру ұйымдарының психологтарын оқытуды регламенттейді.

2.              Мемлекеттік білімге қол жеткізу барлық балалардың, соның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың құқығы болып табылады. Қолжетімді, инклюзивті мемлекеттік білім беруді қамтамасыз ететін заңнаманың ережелерін ұлттық саясат пен халықаралық келісімдерден, сондай-ақ бүкіл әлем елдерінде жүргізілген зерттеулерден табуға болады. Қазақстанда ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың саны өте жоғары. Мүмкіндігі шектеулі балаларда білімге байланысты мәселелер, сондай-ақ әлеуметтік өмірде кездесетін мәселелер бар.

3.                 Жеке адамдар үшін, әсіресе мүмкіндігі шектеулі балалар үшін моральдық- психологиялық мәселелер тән жағдай. Бұл жағдай адамдардың осы санатымен жұмыс істейтін мамандар арасында кәсіби толеранттылықтың жеткіліксіз қалыптасуымен күрделене түседі. Біріккен Ұлттар Ұйымы мен Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметтері бойынша, жер бетіндегі адамдардың шамамен 10-15% - физикалық- психикалық ауытқулар мен физикалық дамудың бұзылуы бар. Оларды мүмкіндігі шектеулі адамдар деп атауға болады. Сонымен қатар, әлемдегі шиеленісті орта мұндай адамдарда осалдық сезімін арттырады.

Ғұлама ғалым Л. С. Выготский арнайы мектептің кемшіліктерін талдай отырып, оның басты кемшілігі-баланы қалыпты ортадан бөліп, оқшаулап, оны тар және жабық әлемге орналастырады мұнда барлық оқыту және тәрбиелеу үрдісі оның ақауына арналған және бәрі оны еске түсіреді [1]. Выготский Л. С. Основы дефектологии // Л. С. Выготский. Собр. соч. — Т. 1. — М., 1982. — С. 347.

4.               Білім беру саласында көрсетілетін психологиялық қолдау ЕББҚ бар балаларға кемшіліктерді барынша азайтуды қамтамасыз етеді және балалар басқа адамдармен бірге білім ала алады, сенім сезімін қалыптастыру және өзіне деген сенімділікті нығайту қамтамасыз етіледі. Рухани-адамгершілік дилеммаларды шешу және жаңа мәселелер мен кедергілердің туындауына жол бермеу ЕББҚ және ЕББҚ жоқ адамдармен қарым-қатынасты үйлестіруге мүмкіндік береді. Қоғамның жақсаруы адамдар өзара көмек көрсететін және әр адамның қадір-қасиетіне құрмет көрсететін жерден басталатыны белгілі. Мұндай тәсіл қоғамдастық мүшелері ретінде барлық адамдардың әлеуметтік белсенділігін арттыру мәселелерін шешуге мүмкіндік береді, оқшаулану жеңіледі және оларға деген теріс көзқарас жоғалады.

Бұл бағдарлама оқыту кезінде ЕББҚ бар балаларға психологиялық қолдау көрсетуге бағытталған. Әр адамның өміріндегі маңызды кезеңнің рөлі, қоғамның толыққанды мүшесі ретінде ғана емес, сонымен бірге студенттердің ересек өмірде өмір сүруін қаржылай қамтамасыз ете алатындай білімді игеру кезінде ескеріледі. Осы санаттағы мектептегі білім беру үрдісі оның шектеулеріне байланысты, өйткені белгілі бір нозологиялық топқа жататындығына және бар ақаулардың ауырлығына байланысты, сондай-ақ олар мамандықты таңдап, оқуын әрі қарай жалғастыра алатындығына байланысты ерекше болып табылады.

Бағдарламаның жаңашылдық дәрежесі инклюзивті білім беру оқыту кезінде ЕББҚ бар балаларға психологиялық қолдау көрсетуге бағытталған. Әр адамның өміріндегі маңызды кезеңнің рөлі, қоғамның толыққанды мүшесі ретінде ғана емес, сонымен бірге студенттердің ересек өмірде өмір сүруін қаржылай қамтамасыз ете алатындай білімді игеру кезінде ескеріледі. Осы санаттағы мектептегі білім беру үрдісі оның шектеулеріне байланысты, өйткені белгілі бір нозологиялық топқа жататындығына және бар ақаулардың ауырлығына байланысты, сондай-ақ олар мамандықты таңдап, оқуын әрі қарай жалғастыра алатындығына байланысты ерекше болып табылады.

Білім беру ұйымдарының психологтардың біліктілігін арттыру жүйесінде аталған бағдарламаның баламасы жоқ.

2.  Бағдарлама мақсаты, міндеттері мен күтілетін нәтижелері:

Мақсаты: ЕББҚ білім алушыларға арналған білім беру үрдісін ұйымдастыру мен мазмұны бойынша мектеп психологының кәсіби құзыреттілігін арттыру.

Міндеттері:

·         ЕББҚ балалармен жұмыс жасаудағы арнайы ерекшеліктері бойынша  мектеп психологтарының кәсіби құзіреттілігін жетілдіру;

·       ЕББҚ балалардың әртүрлі категориялары үшін психологиялық сүйемелдеу бағдарламаларын жасау дағдыларын жетілдіру;

·       ЕББҚ балалардың ата-аналарымен және психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу қызметінің мамандарымен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіру.

Оқытудың күтілетін нәтижесі:

Курсты аяқтағаннан кейін тыңдаушылар:

ОН1  Инклюзивті білім беру саласындағы негізгі нормативтік құқықтық актілерді біледі;

ОН 2 Жақын даму аймағын бағалауды ескере отырып, ЕББҚ балалардың әртүрлі категориялары үшін даму бағдарламаларын әзірлейді;

ОН 3 ЕББҚ балалардың танымдық қабілеттерін және эмоционалды-еріктік сферасын дамытуға арналған түзету бағдарламаларын құрастырады;

ОН 4 Ерекше қажеттіліктері бар балалардың ата-аналарымен және психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу қызметінің мамандарымен өзара әрекеттесу әдістері мен нысандарын қолданады.

3.  Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны

Бағдарлама 3 модульден тұрады;

1.     Инклюзивті білім берудегі психологтың қызметі мен міндетері

2.     Түрлі категориядағы  ерекше білім беруді қажет ететін балаларға инклюзивті білім беруді ұйымдастыру жағдайындағы психолог  жұмысының мазмұны

3.     Жалпы білім беру мектебінде балаларға әлеуметтік- психологиялық қолдау көрсету

Толық ақпаратты жүктеу https://cloud.mail.ru/public/dkfU/KxE7Te5XJ